Bir Mahalle Ki...

M.NİHAT MALKOÇ

Tiyatro, hayatımıza renk ve ahenk katan görsel bir sanattır. Her gün aynı hayatı tekrar edip duran insanlar, tiyatroda başkalarının hayatlarını seyrederek rahatlıyorlar. Daracık bir hayatta sıkışıp kalanlar, tiyatroya giderek duygu ve görüş alanlarını genişletebilirler. Hayata bu açıdan bakınca, tiyatrosu bulunan şehirlerde yaşayanları şanslı görüyorum. Trabzon da bu şanslı şehirlerden birisidir. Çünkü tiyatro bu şehre çok şey kazandırmaktadır.

Tiyatrosu olmayan şehirlerin bu ihtiyacını ancak turnelerle karşılayabiliriz. Günümüzde Anadolu insanı turneler sayesinde tiyatro zevkini yaşayabilmektedir. Aslında turnelerin daha da artırılması gerekir. Sahnelenen her oyun Anadolu’yu baştanbaşa dolaşmalıdır. Fakat bazı şehirlerimizde oyun oynanacak salon bile bulmak mümkün değildir.

Turne kapsamında Ankara Devlet Tiyatroları tarafından sahnelenen “Bir Mahalle Ki…” adlı oyun Trabzon’da sahneleniyor. Oyunu izlemek için Trabzon Lisesi’nin sanatsever öğrencileriyle beraber 07 Aralık 2007 Cuma günü Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongan Sahnesi’ne gittik. Oyuna büyük bir ilgi vardı. Tiyatro salonu ağzına kadar doluydu.

Münir Canar’ın yazıp yönettiği oyunun dekor tasarımını Güven Öktem, kostüm tasarımını Sevgi Türkay, ışık tasarımını Zeynel Işık, müziği Kemal Günüç hazırlarken, dans düzenini ise Hakan Odabaşı ve Nilgün Bilsen yapıyor. Hepsi de işlerinde birbirinden başarılı olmuş… Oyunun geniş bir oyuncu kadrosu var. Bu kadroda şu isimleri görüyoruz: Fikret Ergin, Aydın Uysal, Sabri Özmener, Neşet Erdem, Levent Şenbay, Nejat Armutçu, İsmet Numanoğlu, Volkan Duru, Fikriye Musluoğlu, Göktürk Arıkan, Hasan Ataman, Seda Özgiş, Erengül Öztürk, Halil İbrahim Yaman, Murat Kavas, Sinan Hürkardeş, Sinem Çekerek, Fahrettin Ünal, Fikri Özdemir, Mertol Aytekin, Tolga Ünsal, Hakan Şenlik, Fırat Erdoğan”

Oyunun hem yönetmenliğini, hem de yazarlığını yapan Münir Canar; son dönem tuluat tiyatrosunun önemli temsilcilerindendir. Usta oyuncu günümüz Türkiye’sinin içinde bulunduğu durumu üstü kapalı bir tarzda gözler önüne seriyor. Oyunda bir İstanbul mahallesinde muhtar olan Pişekâr’ın mahalledeki evleri, bakkalı ve çeşmeyi yabancılara satışı ile gelişen olayları anlatmaktadır. Başarılı bir fars oyunu olan “Bir Mahalle Ki”, ortaoyunu yöntemiyle sahneye konulmuştur. Oyun aşağıdaki şiirsel ifadelerle özetlenebilir:

“Bir nefeste yüzyılları aştık da geldik, Öyle bir mahalle ki a dostlar, evlere şenlik. Tellallar çıkarıp bir güzel sattık, Alan, niye aldı acaba diye hiç sormadık.”

Oyunun yazarı ve yönetmeni Münir Canar, ömrünü tiyatro sahnelerinde geçirmiş başarılı bir sanatçımızdır. 1945 doğumlu olan sanatçımız 1967’den beri Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çalışmaktadır. 1983–1984 döneminde “Kanlı Nigar” adlı oyunla İsmail Dümbüllü ve Sanatsevenler Derneği’nin en iyi erkek oyuncu ödülünü almıştır. Bu önemli sanatçımız, televizyonların ilk dizilerinden olan Kaynanalar adlı dizide uzun yıllar Kâtip Kerim rolünü oynamıştır. Bunun yanında Beybaba, Fırtına dizilerinde de rol almıştır.

“Bir Mahalle Ki” adlı oyunda şenlik ve müzik hiç bitmiyor. Oyun fasılla başlıyor zaten… Davul zurna hiç susmuyor. Oyun erkeklerden kurulu… Kadınlar oyunun sonundaki dans bölümünde görülüyorlar. Kavuklu’nun karısını bir erkek oyuncu canlandırıyor. Kavuklu ile Pişekâr sürekli çatışma halinde görülüyor. Kavuklu halkı, Pişekâr iktidarı temsil ediyor. Bu da halkla iktidar sahiplerinin birbirleriyle olan münakaşalarını hatırlatıyor bize. Son yıllarda Türkiye’de yabancılara mal satılması, her şeyin peyderpey özelleştirilmesi eleştiriliyor burada. Ne zamanki halk bedava olan suyu parayla alır, sürekli zamlarla karşılaşır, işte o zaman özelleştirmenin, AB’nin, İMF’nin karşısına dikilirler.

Bizler Trabzon Lisesi öğretmenleri ve öğrencileri olarak oyundan büyük keyif aldık। Oyuncuları çok beğendik ve başarılı bulduk. Zevkli ve eğlenceli bir sanat gecesi geçirdik.